Hejt boli. Reaguj!
W dobie internetu, mediów społecznościowych i nieustannego kontaktu online, coraz większe znaczenie ma to, co dzieje się „za ekranem”. Hejt, cyberprzemoc, anonimowe komentarze i kontrowersje - to nie są już kwestie abstrakcyjne, ale realne zagrożenia dla zdrowia psychicznego wielu młodych osób. W odpowiedzi na te wyzwania, w Mikołowie startuje kampania profilaktyczna pod hasłem „HEJT BOLI. REAGUJ!”, której celem jest wzrost świadomości, edukacja i zachęta do aktywnej postawy - nie tylko dla młodzieży, ale także dla rodziców i nauczycieli.
Dlaczego temat hejtu jest tak ważny?
Z badania „Spójrzmy na internet oczami dzieci” zleconego przez Rzeczniczkę Praw Dziecka wynika, że 84 % młodzieży wymienia hejt jako jedno z najbardziej szkodliwych zjawisk w sieci. Jednocześnie stalking (77 %) oraz publikowanie zdjęć bez zgody (74 %) plasują się tuż obok jako poważne zagrożenia dla nastolatków w internecie. Z kolei raport „Polscy internauci wobec hejtu 2019–2024” wskazuje, że aż 45 % ankietowanych internautów deklaruje, że zetknęło się z hejtem w 2024 roku, a 28 % przyznaje, że sami byli obiektem krytycznych uwag w sieci. Co więcej, 37 % respondentów przyznaje, że sami publikowali wypowiedzi krytyczne a w grupie 15-24 lata taki odsetek sięga aż 46 %. Te dane nie pozostawiają złudzeń: hejt to problem powszechny, a jego obecność – bardzo realna. Dotyka szczególnie młodych ludzi, często tych, którzy jeszcze nie wykształcili silnych mechanizmów obronnych.
Hejt pozostawia ślady — psychiczne, emocjonalne i społeczne.
Do jego najczęstszych konsekwencji należą:
• obniżenie samooceny, poczucie wstydu i winy, izolacja społeczna, poczucie samotności
• wzrost lęku, objawy depresji, stany przygnębienia, trudności w koncentracji i codziennym funkcjonowaniu
• problemy psychosomatyczne i objawy fizyczne - np. zaburzenia snu, bóle głowy, osłabienie
• u osób młodych - ryzyko samookaleczeń, myśli samobójczych, unikania kontaktów rówieśniczych
W wielu przypadkach ofiarom trudno jest samodzielnie przełamać krąg milczenia i cierpienia. Dlatego tak ważna jest rola otoczenia: nauczycieli, rodziców, kolegów.
„HEJT BOLI. REAGUJ!” -Co proponujemy w Mikołowie?
Kampania została zaprojektowana tak, by dotrzeć do wszystkich kluczowych grup: do uczniów, nauczycieli i rodziców. Każda z grup ma inaczej skonstruowane materiały i sposób komunikacji, bo problem hejtu wymaga personalizacji, empatii i różnych ścieżek edukacji.
Dlaczego warto włączyć się w kampanię?
• Ponieważ hejt nas dotyczy Każda osoba w społeczności może się spotkać z hejtem - bez względu na wiek, płeć, status społeczny. W badaniu SWPS 86 % respondentów wskazało, że hejtują „zwykli użytkownicy internetu”, co pokazuje, że problem jest zakorzeniony w codziennym funkcjonowaniu online.
• Ponieważ zmiana zaczyna się od rozmowy Głośne mówienie o hejcie - o jego mechanizmach, konsekwencjach i sposobach reagowania może złamać milczenie i uczynić przemoc internetową mniej „niewidoczną”. Kampania ma na celu sprawić, by temat stał się częścią życia szkolnego i społecznego Mikołowa, by nie był ignorowany.
• Ponieważ wspólne działania budują kulturę reagowania Nie chcemy, by milczenie było domyślną odpowiedzią. Przekonanie, że „to nie mój problem”, może prowadzić do pogłębienia krzywdy. Tymczasem uczeń, który widzi, że inni reagują, że ktoś pyta „co się dzieje?”, proponuje wsparcie — może poczuć, że nie jest sam.
• Ponieważ edukacja i profilaktyka mają realny sens Wsparcie psychologiczne, edukacja cyfrowa, budowanie empatii i kompetencji społecznych to fundamenty zdrowych relacji międzyludzkich - także w sieci. Nasza kampania oferuje konkretne narzędzia dla szkół, nauczycieli i rodziców, by przeciwdziałać narastającemu problemowi hejtu tam, gdzie się zaczyna: w świadomości, relacjach i reakcji na sygnały przemocy.
Jak możesz pomóc?
• Jeśli jesteś rodzicem – rozmawiaj z dzieckiem o internecie, pytaj, słuchaj, wspieraj.
• Jeśli jesteś nauczycielem – wykorzystaj materiały kampanii, organizuj dyskusje, bądź czujny na sygnały.
• Jeśli jesteś uczniem – reaguj, gdy widzisz przemoc w sieci, żeńcie się pomocą, mów: „nie zostaniemy obojętni”.
• Jeśli działasz w instytucjach lokalnych – wesprzyj rozpowszechnienie kampanii (plakaty, informacje w mediach lokalnych, współpraca).
Kampania „Hejt boli - reaguj” to nie tylko akcja informacyjna - to wezwanie do zmiany kultury, do budowania wspólnoty odpowiedzialności i wrażliwości. Chcemy, aby Mikołów był miejscem, w którym młodzi ludzie mogą liczyć na wsparcie, dorosłych, którzy słyszą ich głos, i instytucji, które działają razem. Hejt rani - ale milczenie rani równie mocno. Dlatego w Mikołowie stawiamy na rozmowę, na reakcję, na edukację i na solidarność. Razem możemy sprawić, że słowa przestaną być bronią a staną się mostem porozumienia.
